Theo phương diện khách quan: Hợp đồng dân sự là một loại quan hệ xã hội được quy phạm pháp luật dân sự điều chỉnh và thể hiện dưới một hình thức nhất định.
Hợp đồng là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự theo quy định tại Điều 385 Bộ luật dân sự 2015
2. Thời điểm có hiệu lực của hợp đồng dân sự và thực trạng
2.1. Thời điểm có hiệu lực của hợp đồng dân sự kể từ thời điểm giao kết hợp đồng
Căn cứ theo quy định tại điều 401 Bộ luật dân sự 2015 quy định về hiệu lực của hợp đồng:
“1. Hợp đồng được giao kết hợp pháp có hiệu lực từ thời điểm giao kết, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật liên quan có quy định khác.
2. Từ thời điểm hợp đồng có hiệu lực, các bên phải thực hiện quyền và nghĩa vụ đối với nhau theo cam kết. Hợp đồng chỉ có thể bị sửa đổi hoặc hủy bỏ theo thỏa thuận của các bên hoặc theo quy định của pháp luật”.
Thời điểm giao kết hợp đồng bằng lời nói: Đây là thời điểm các bên đã thỏa thuận về nội dung của hợp đồng. Hiệu lực của hợp đồng phát sinh khi các bên thỏa thuận xong hết nội dung trong hợp đồng.
Thời điểm giao kết hợp đồng bằng văn bản: là thời điểm bên sau cùng ký vào văn bản hay bằng hình thức chấp nhận khác được thể hiện trên văn bản.
Hợp đồng miệng có hiệu lực tại thời điểm các bên đã trực tiếp thỏa thuận với nhau về những nội dung chủ yếu của hợp đồng.
2.2. Thời điểm có hiệu lực của hợp đồng dân sự theo thỏa thuận
Hợp đồng có hiệu lực tại thời điểm giao kết nhưng các bên “có thể thỏa thuận hợp đồng phát sinh hiệu lực tại một thời điểm khác”. Quy định này dựa trên cơ sở nguyên tắc tự do hợp đồng, tôn trọng ý chí của các bên chủ thể. Vì các bên có quyền tự do thỏa thuận nội dung hợp đồng nên có quyền tự do lựa chọn thời điểm có hiệu lực của hợp đồng.
3. KIẾN NGHỊ
Cơ quan ban hành pháp luật cần hoàn thiện những lỗ hổng của pháp luật về hiệu lực của hợp đồng. Góp phần tăng cường hiệu quả điều chỉnh của pháp luật hợp đồng trong điều kiện kinh tế thị trường ở Việt Nam, trong xu hướng hội nhập quốc tế của hệ thống pháp luật nói riêng và của đất nước Việt Nam nói chung, vào trào lưu chung của thế giới.