Bài tập dung sai đường kính dao doa doa lỗ lay rộng

Khi bạn học môn dụng cụ cắt, hay đôi khi đi làm thực tế, có khi chúng ta phải tính sai số bằng tay để xác định khi nào thì nên thay thế hoặc đem đi mài lại. Dưới đây là dạng bài tập tính dung sai đường kính dao doa chi tiết. Nào, chúng ta bắt đầu nào.

À, trước khi bắt đầu thì có bạn nào nhớ Dung sai là gì không nhỉ? Chúng ta có thể hiểu đơn giản là:

“Dung sai là những giá trị sai lệch cho phép của một đối tượng nào đó so với yêu cầu, nhưng đó là khoảng sai số Chấp nhận được“

Đề bài

*Trên website không soạn thảo trình bày dung sai được như trong word, dung sai từ 0 đến 0.033 mình sẽ ghi là 0~ + 0.033 nhé.

*Một số tài liệu ký hiệu là ITD, ở đây là Δ thì ITD cũng là dung sai nha (IT là dung sai, D là đường kính lỗ).

Cần doa 1 lỗ có đường kính danh nghĩa là D (20mm). Dung sai chế tạo lỗ là Δ (0~ + 0.033) Ø20H7. Biết:

• Lượng lay rộng lớn nhất khi doa là Pmax = 0.009 (mm).
• Lượng lay rộng nhỏ nhất khi doa là Pmin = 0.005 (mm).

Dung sai chế tạo dao doa là N. Lượng dự trữ mài lại dao doa là J.

Hãy xác định:

1. Đường kính lớn nhất của dao doa khi chế tạo.
2. Đường kính nhỏ nhất của dao doa khi sử dụng.
3. Kích thước danh nghĩa của dao doa.

Dạng 1

Doa lỗ có D_{danh nghĩa} = D_min. Dung sai chế tạo là Δ.

Dạng 2

Doa lỗ có D_{danh nghĩa} = D_max

Dạng 3

Doa lỗ có D_{danh nghĩa} = 1/2 * (D_max + D_min )

Dạng 4

Doa lỗ có D_{danh nghĩa} = D_min + 1/2 * ITD

Dạng 5

Doa lỗ có D_{danh nghĩa} = D_max – 1/2 * ITD

Hướng dẫn giải bài toán dung sai đường kính dao doa lay rộng

Để biểu diễn cho một mối ghép hay một miền dung sai cho một giá trị kích thước nào đó thì ta dùng 1 hệ trục tọa độ. Với:

• Trục hoành là biểu diễn kích thước danh nghĩa của lỗ (hay của trục).
• Trục tung biểu diễn miền dung sai chế tạo (hoặc dung sai kích thước thực).

Vẽ miền dung sai chế tạo lỗ

Đầu tiên chúng ta vẽ trục hoành và vẽ miền dung sai chế tạo lỗ 0~ + 0.033. Vì từ 0~ + 0.033 nghĩa là từ 20 ~ 20.033 mm nên nó nằm trên trục hoành.

Khi gia công lay rộng thì dao doa nên to hay bé hơn lỗ???

Khi gia công doa lay rộng thì dao doa nên nhỏ hơn lỗ thì kh doa nó rộng ra là vừa.

Vẽ miền dung sai đường kính dao doa khi chế tạo

Chúng ta vẽ Pmin và Pmax.

Vì không được vượt quá 33µm (micromet) vậy nên khi gia công mà lỡ lay lên trên thì lỗ sẽ bị to hơn, nên chắc chắn phần trên là Pmax.

Chúng ta cũng tìm được đường kính lớn nhất của dao d_max .

Ngược lại, nếu chúng ta chế tạo ở phần Pmin trên là Pmax thì kích thước đạt được là 20, còn lại nhỏ hơn 20 là phế phẩm, vì vậy không thể là Pmax nên nó sẽ là Pmin.

Chúng ta tìm được kích thước nhỏ nhất của dao d_min .

Vẽ miền dung sai chế tạo dao doa và dự trữ mài lại

Khi chế tạo thì dao doa cũng có dung sai, khoảng dung sai của nó là N. Chúng ta tìm ra được d_dn = d_max (d_max là đường kính lớn nhất khi chế tạo dao doa), và đồng thời cũng tìm được d_min.

Phần còn lại sẽ là phần dự trữ mài lại J của dao doa.

Vậy câu hỏi đặt ra là N lấy bằng bao nhiêu?

Trong chế tạo, độ chính xác của dao thường cao hơn độ chính xác gia công của chi tiết từ 2 đến 3 cấp, nó tương đương miền dung sai của dao doa từ 1/2 đến 1/4. Người ta sẽ lấy khoảng giữa là 1/3. Vậy khoảng dung sai chế tạo dao doa N = 1/3 ITD

Đường kính lớn nhất của dao doa khi chế tạo

d_max = D_dn + ITD – P_max = 20 + 0.033 – 0.009 = 20.024 (mm)

Đường kính nhỏ nhất của dao doa khi sử dụng

d_{min sd} = D_dn – P_min = 20 – 0.005 = 19.995 (mm)

Kích thước danh nghĩa dao doa bằng bao nhiêu?

Khi chế tạo dao, người ta thấy Trong gia công người ta thấy dao như 1 chi tiết bị bao ngoài bởi lỗ chi tiết, nên dao sẽ được tra theo hệ thống trục và trục cơ bản. Vì vậy đường kính dao doa danh nghĩa sẽ bằng d_max.

d_dn = d_max = D_dn = 20.

Dạng 2: Doa lỗ có D_{danh nghĩa} = D_max

Đường kính lớn nhất của dao doa khi chế tạo

d_max = D_dn – P_max

Đường kính nhỏ nhất của dao doa khi sử dụng

d_min = D_dn – ITD – P_min

Kích thước danh nghĩa của dao doa

d_dn = d_max

Dạng 3: Doa lỗ có D_{danh nghĩa} = 1/2 * (D_max + D_min )

Dạng 4: Doa lỗ có D_{danh nghĩa} = D_min + 1/2 * ITD

Tương tự dạng 3

Dạng 5: Doa lỗ có D_{danh nghĩa} = D_max – 1/2 * ITD

Tương tự dạng 3